Nếu bạn từng bị gàu, với nhiều vảy trắng dễ thấy thì bạn chắc cũng biết gàu có thể gây ngượng đôi chút. Điều này đặc biệt đúng với trẻ nhỏ và thanh thiếu niên, có thể đã tự ý thức được vẻ bề ngoài của mình rồi.
Nguyên nhân gây ra gàu
Người ta vẫn chưa biết rõ nguyên nhân gây tăng tiết bã nhờn, mặc dù vậy một số nhà nghiên cứu cho rằng gàu có thể là do tiết nhờn trên da (bã nhờn) ở tuyến nhờn và nang lông (nang tóc) quá nhiều. Loại nấm malassezia (nấm gây nhiễm trên bề mặt da) có thể phát triển trong bã nhờn với vi khuẩn. Đây có lẽ là một yếu tố khác góp phần làm cho bã nhờn tiết nhiều hơn.
Vảy gàu đôi khi có thể do một số bệnh khác gây ra ngoài tình trạng tăng tiết bã nhờn, như:
- Khô da, chẳng hạn như do không khí lạnh và khô hanh của mùa đông gây ra
- Các bệnh về da khác chẳng hạn như chàm, mụn trứng cá, hoặc vảy nến có thể làm cho tế bào da chết tăng sinh trên da đầu
- Gội đầu quá nhiều lần hoặc không gội đầu đủ
- Sử dụng các sản phẩm chăm sóc tóc hoặc thuốc nhuộm tóc sinh bã khô, bong vảy hoặc gây phản ứng xấu với những sản phẩm đó
Gàu thường lây lan trong gia đình và nguy cơ gàu có thể tăng do một số yếu tố sinh học nào đó, chẳng hạn như giới tính nam, béo phì, có da nhờn, hoặc bị bệnh thần kinh như bệnh liệt rung hoặc HIV (vi-rút HIV) có thể gây hại đến hệ miễn dịch của cơ thể.
Các triệu chứng gàu
Thông thường thì triệu chứng đầu tiên của người bị gàu sẽ thấy đó là nhiều mảng da chết bong tróc màu trắng trên tóc hoặc trên vai. Da đầu cũng có thể trở nên bong vảy và ngứa ngáy khó chịu.
Những dấu hiệu tăng tiết bã nhờn khác là:
- Da bong tróc và khô hơn khi trời lạnh
- Da mặt, trán, tai, hoặc lông mày bị khô
- Da bong tróc ở ngực hoặc ở nhiều vùng khác trên cơ thể
- Nhiều vùng nhờn trên da đầu hoặc ở các vùng khác trên cơ thể
- Da hơi ửng đỏ ở vùng nổi gàu
- Xảy ra tình trạng rụng tóc tạm thời
Điều trị gàu
Nhiều trường hợp gàu nhẹ có thể điều trị chỉ bằng cách gội đầu hằng ngày với dầu gội nhẹ dịu. Việc này sẽ làm giảm nhờn và ngăn không cho tế bào da chết phát triển.
Các trường hợp gàu trung bình thường có thể điều trị bằng dầu gội trị gàu mua tự do không theo toa. Hiện có nhiều loại dầu gội và không phải loại nào cũng có tác dụng giống nhau với tất cả mọi người, vì vậy bạn có lẽ cần nên thử nghiệm cho đến khi tìm ra được loại dầu gội thích hợp cho con của mình.
Có nhiều loại dầu gội trị gàu khác nhau như:
- Dầu gội chứa Xê-len xun-phuya. Những loại dầu gội này giúp làm chậm tốc độ tế bào da chết và có thể diệt được nấm có thể làm tăng tiết bã nhờn.
- Dầu gội chứa hắc ín. Được làm từ nhựa than đá, các loại dầu gội này cũng có tác dụng làm chậm tốc độ tế bào da chết và bong tróc.
- Dầu gội chứa pyrithione kẽm. Những loại dầu gội này có thể giúp ngăn nấm gây tăng tiết bã nhờn trên da đầu.
- Dầu gội chứa a-xít xa-li-xi-lic. Những loại dầu gội này giúp làm sạch mảng da bong tróc ra khỏi da đầu nhưng có thể làm cho da đầu bị khô, có thể dẫn đến tình trạng bong tróc nhiều hơn.
- Dầu gội chứa Ketoconazole. Những loại dầu gội này được kê toa với liều cao hơn, được chế tạo nhằm làm giảm nấm trên da đầu.
Ban đầu, trẻ bị gàu có thể cần phải được sử dụng hằng ngày một trong những loại dầu gội này để kiểm soát tình trạng gàu của mình. Sau đó, thường thì trẻ có thể giảm xuống còn 1 đến 2 lần/ tuần. Bạn nên cho trẻ mát-xa dầu gội lên da đầu và để yên ít nhất trong 5 phút trước khi gội sạch. Sau khi đã dội sạch dầu gội trị gàu, trẻ có thể sử dụng loại dầu gội hoặc dầu dưỡng tóc bình thường của mình.
Nếu tình trạng gàu của con bạn không đáp ứng với các loại dầu gội trị gàu mua tự do không theo toa, hoặc nếu bã nhờn tiết ra nhiều hơn ở những vùng ngoài da đầu thì bạn nên nói chuyện với bác sĩ. Bạn cũng có thể cần cho con mình một loại dầu gội theo toa mạnh hoặc một thứ kem dưỡng da diệt nấm hoặc một loại kem có chứa xtê-rô-ít nào đó.
Sau khi điều trị, một số người sẽ phát hiện thấy nhiều vùng da bị tăng tiết bã nhờn sẽ có màu sáng hơn ở những vùng da khác. Hiện tượng này thường thấy nhiều hơn ở những người da đen hoen. Sự khác biệt màu sắc này sẽ phai đi dần dần và màu da cuối cùng cũng sẽ trở về bình thường.
Gàu là chứng bệnh mãn tính, có nghĩa là không thể chữa lành được, nhưng hầu như lúc nào cũng có thể kiểm soát được. Khi đã kiểm soát được gàu thì thường người ta không dễ phát hiện ra nó.
